Maar weinig steden in de wereld zijn zo’n bijzondere verzameling van kunst uit een periode als Florence. Hoewel de renaissance zijn invloed had op heel Europa zou men bij de bestudering van die periode kunnen volstaan met een bezoek aan Florence. Nergens is de hoeveelheid renaissancewerken zo groot. Florence is de bakermat van deze periode en zijn schoonheid en attracties stammen dan ook voornamelijk uit die tijd. In die zin is Florence werkelijk uniek.
De geschiedenis van Florence
Florence werd gesticht door Julius Caesar. Als legerleider hield hij zijn soldaten graag tevreden. Na afloop van hun diensttijd kregen de soldaten van Caesar een stukje grond om op te wonen en werken. Florence werd opgericht als stad voor oud-soldaten. Het heeft nog steeds een typisch Romeins stratenplan, waardoor het handig je weg vinden is. De stad is zeer logisch en planmatig opgezet. Na de val van het Romeinse rijk had de stad behoorlijk te leiden onder de continue oorlogen en spanningen tussen de Ostrogoten en het Byzantijnse keizerrijk. De middeleeuwen en vroege middeleeuwen waren voor Florence een periode van verval.
In het begin van de 14e eeuw begint hierin een kentering te komen. Naburige stadstaat Pisa raakt zijn machtige positie kwijt, Europa wordt geteisterd door de pest en de bevolking is gedaald. Daarnaast is door het schisma in de kerk, de paus woonde in deze periode in Avignon, weinig invloed vanuit Rome. Handel en nijverheid komen in Florence tot grote bloei en daarmee ook de grootste weldoeners van de Renaissance de familie de’ Medici.
Renaissance
Maar eerst, wat is eigenlijk de renaissance? De renaissance is een bloeiperiode in de Europese cultuur. Op het vlak van schilderkunst, architectuur, literatuur, muziek en wetenschap doen zich grote veranderingen voor. In de middeleeuwen was kunst vaak religieus en stond in dienst van de kerk. Kunst was niet iets om van te genieten of om puur voor het plezier te maken. Het werd gemaakt ter meerdere eer en glorie van god. In de renaissance zien we een kentering. Kunst wordt iets om van te genieten, te gebruiken ter decoratie, om het leven en de schoonheid te vieren. Ook de onderwerpen worden anders. De renaissancemens was er één die wist dat hij in een nieuwe periode leefde. Meestal worden namen achteraf gegeven, maar deze werden bedacht door de renaissancemens zelf. De middeleeuwen werden gezien als een periode van grote duisternis. Nu was men wedergeboren. Kunstenaars keken naar de kunst van de oude Grieken en Romeinen. Niet verwonderlijk, aangezien er voorbeelden te over waren in Italië. Wetenschappers namen boeken van oude Griekse en Romeinse schrijvers ter hand en gingen deze bestuderen. Verhalen uit de Griekse en Romeinse mythologie werden onderwerp van de kunst naast de religieuze kunst die uiteraard bleef bestaan. Een grote hoeveelheid nieuwe ideeën en uitvindingen werd gedaan.
De’ Medici
Florence wordt in het begin van de 14e eeuw steeds rijker. De stad was één van de grootste steden in Europa. Rijke handelaren krijgen steeds meer macht in de stad en besturen de republiek. De ambachten waren steeds verder ontwikkeld in de middeleeuwen. Hierdoor kunstenaars scheppend. Het imperium van de familie de’ Medici start met Giovanni de’ Medici. Hij is de stichter van het familiefortuin. Als zakenman en bankier breidde hij het fortuin van de familie uit. In de familie heerste een grote interesse voor kunst, literatuur en wetenschap. De familie de’ Medici groeide uit tot de onofficiële heersers van Florence en hadden als bankiers ook enorme invloed op de rest van de wereld. Maar liefst twee telgen uit de familie werden Paus. Diverse familieleden kardinaal en twee dochters brachten het tot koningin van Frankrijk. Door het lenen van geld aan diverse prinsen en koningen in Europa kochten ze enorme rijkdom, macht en invloed. Die rijkdom gebruikten ze om de kunst in Florence te ondersteunen. Enorme hoeveelheden commissies om pallazzo’s, kerken en kloosters te versieren werden uitgegeven. Michelangelo groeide zelfs op onder de vleugels van de familie de’ Medici. Maar ook kunstenaars als Leonardo Da Vinci, Rafael, Vasari en Brunellesci werkten onder hun commissie. De paleizen van de familie alleen al zijn ware kunststukjes, maar ook lieten ze kunst tentoonstellen in musea. Het Uffzi werd als kunstverzameling voor de Medicifamilie opgericht. Maar ook de Bobolituinen en de Duomo van Florence werden van het Medicigeld verfraaid. De hele stad was voor de familie een groot kunstproject. Hierdoor een klimaat scheppend waarin de renaissancekunst nergens tot grotere bloei kon komen dan hier. De hoeveelheid bekende namen die hier geleefd en gewerkt hebben is enorm. Deze liefde voor de kunst zie je dan ook overal in de stad terug. Op elke straathoek heb je het gevoel weer een beroemd kunstwerk tegen te kunnen komen. Dat is de schoonheid van de stad Florence.
Belangrijke Florentijnen uit de renaissance
De renaissance in Florence heeft een grote hoeveelheid beroemde kunstenaars en wetenschappers opgeleverd. Bij een bezoek aan Florence kom je hun namen her en der tegen. Fijn om te weten dus wie ze zijn.
Dante Allighiere: Schrijver van de goddelijke komedie. Een gedicht die zijn reis door het vagevuur en de hel beschrijft. Het grafmonument van Dante staat in de Sante Croce in Florence. Hij ligt begraven in Ravenna waar hij in ballingschap stierf.
Francesco Petraca: Dichter uit Florence die als één van de eersten de werken van de oude Romeinen bekeek. En zo één van de grondleggers is geworden van de renaissance.
Cosimo de Medici: Eén van de telgen uit het Medici geslacht. Gaf opdracht tot de bouw van de Medici bibliotheek. Hij was onder andere patroon voor Donatello en Brunelleschi.
Lorenzo de Medici: Ook wel Il Magnifico genoemd. Hij zette het werk van zijn vader Cosimo voort. Leonardo Da Vinci, Boticelli en Buonarotti konden op zijn steun
rekenen.
Boticelli: Beroemde schilder. Werken van hem hangen in het Uffizzi. Het belangrijkste werk is de geboorte van Venus. Een typisch renaissancewerk met een Romeins thema.
Boacccaio: Florentijnse dichter, schrijver en humanist. Eén van de eersten die de gewone Italiaanse taal gebruikte om boeken en gedichten te schrijver. Hij belichaamd de overgang tussen de middeleeuwen en renaissance. Zijn bekendste werk is de Decamerone.
Machiavelli: schrijver en Florentijns ambtenaar. Hij werkte voor de Republiek en is vooral bekend van zijn boek Il Principe (de Vorst) Machiavelli kwam kort als ambtenaar aan de macht in de periode dat de Medici niet de baas waren.
Galileo Galilei: Hoewel Galileo niet geboren werd in Florence heeft hij er wel langere tijd gewerkt en ligt hij in Florence begraven in de Sante Crcoce. Galileo was vooral bekend als sterre- en natuurkundige. Hij leefde in voortdurend conflict met de kerk.
Brunnelesci: Architect, beeldhouwer. Vooral bekend van de koepel van de Duomo, Santa Maria del Fiore. Hiervoor keek hij heel bewust naar de bouwstijl van Romeinse koepels.
Donatello: een van de belangrijkste beeldhouwers van de Renaissance en grote favoriet van de De Medici familie. Hij decoreerde onder andere de oude sacristie van de San Lorenzo.
Leonardo Da Vinci: was een man zoals de Renaissance noemde Homo Universalis. Iemand die op meerdere vlakken uitblonk. Naast schilder was hij wetenschapper, uitvinder, architect en blonk hij uit op nog vele andere disciplines. Leonardo werd geboren op Florentijns grondgebied en werkte enkele malen voor de stad.
Michelangelo: beeldhouder en schilder. Bekend natuurlijk van de sixtijnse kapel. Werd op jonge leeftijd al ontdekt en stond enkele jaren onder bescherming van Lorenzo de Medici. De David is wellicht het bekendste werk van Michelangelo in Florence en staat in de Galeria d’ll academica.
Vasari: schilder en kunsthistoricus. Hij maakten de werken in de zaal van 500 in het Palazzo Pitti en beschilderde de binnenkant van de koepel van de Santa Maria del Fiore.
Cimabue: schilder en ontwerper van mozaïeken. Hij is onder ander verantwoordelijk voor de mozaïek in het Baptisterium en het kruisbeeld in de Santa Croce. Hij ligt begraven in de Santa Maria del Fiore.